AUTEURSRECHTEN REGELEN | MEEST GESTELDE VRAGEN

‘Auteursrechten regelen’. Een ieder seizoen terugkerende actie op het to-do-lijstje bij vrijwel elke vereniging en theatermaker. Een klus die door velen als vervelend ervaren wordt en dan ook vaak onderaan het lijstje eindigt. Bij een rondvraag waarom dit werkje als vervelend ervaren wordt, blijkt een veelgehoord antwoord te zijn dat de aanvragers in kwestie vaak door de bomen het bos niet meer zien. Want moet je nou wel of niet auteursrechten aanvragen? En wat te doen als jullie vereniging een dialectbewerking maakt van het Engels origineel? En een andere veel gestelde vraag aan Toneelhuis Limburg: aan wie moeten we eigenlijk auteursrechten betalen als twee bureaus allebei de rechten lijken te claimen voor hetzelfde toneelstuk? 

Kortom: dergelijke vragen vormen met regelmaat hoofdbrekens en kopzorgen bij onze leden. En dat kan niet de bedoeling zijn. Om jullie op weg te helpen, tref je onderstaand ons advies aan over de aan ons meest gestelde vragen inzake auteursrechtelijke

onderwerpen:

BEN IK VERPLICHT OM AUTEURSRECHTEN TE BETALEN?

Als je als toneelvereniging (of wie dan ook) een toneelstuk gaat opvoeren, geschreven door een auteur, ben je wettelijk verplicht auteursrechten af te dragen. De vereniging zal zich te allen tijde, aantoonbaar, moeite moeten doen om de auteursrechthebbende te achterhalen. Hoe hoog het bedrag is dat je moet betalen, wat er in dat bedrag is opgenomen en welk bureau dit bedrag mag innen, is soms onduidelijk.

In tegenstelling tot België, waar de overheid de inning van de rechten verzorgt, staat de wetgever in Nederland toe dat commerciële bureaus - waarvan Stichting Bredero en IBVA bv de bekendste zijn - de rechten innen en daar 15% of meer bemiddelingsfee voor vragen. Als je van plan bent een stuk te kiezen, is het verstandig om meteen contact op te nemen met het bureau of de uitgeverij die in het boekje vermeld staat. Daar kun je je vragen stellen wie de auteursrechten mag innen en de hoogte van de rechten. Op deze manier voorkom je dat, midden in de repetitieperiode, blijkt dat je het stuk helemaal niet mag spelen of dat de kosten enorm hoog zijn, zoals in het geval van bijvoorbeeld de stukken van Woody Allen.

Met vroegtijdig contact opnemen voorkom je ook dat er mogelijk twee bureaus de rechten claimen en allebei geld willen zien. Dat kan dus nooit de bedoeling zijn. Vraag dan met officieel bewijs te komen en laat je niet afschepen met een kopie waar veel tekst zwart is gemaakt waardoor je nog niks te weten komt. Bureau's doen soms ook een beroep op de privacy van de auteur, maar dat kan geen stand houden. Veel verenigingen proberen onder de verplichting om rechten te betalen uit te komen, omdat deze over het algemeen een flinke aanslag doen op de financiën van de club. Heel begrijpelijk, maar ook risicovol. Sinds het internet er is, is het voor bovengenoemde bureau's gemakkelijk om te zien welk stuk een vereniging speelt. Voor je het weet, ligt er een factuur op de mat van de afdracht van de auteursrechten, vermeerderd met een boete. Als er inbreuk wordt gemaakt op auteursrechten heeft de auteursrechthebbende verschillende mogelijkheden. Hij kan een verbod vragen om de uitvoering te doen plaatsvinden, maar hij kan ook schadevergoeding eisen. Hoe hoog die schadevergoeding is, bepaalt uiteindelijk de rechter.

Het is niet ongebruikelijk om bij een inbreuk op auteursrechten meer te eisen dan wanneer er van tevoren toestemming zou zijn gevraagd. Een verdubbeling van de normale rechten is niet ongebruikelijk. Dat wordt dan als een soort straf gezien voor de nalatigheid c.q. het proberen om geen rechten te hoeven betalen.

WERKEN MET EEN EIGEN VERTALING?

Bij een vertaling naar het dialect, kun je het beste contact zoeken met de uitgeverij. Aangezien je maar 1 boekje nodig hebt en dus niet het minimale aantal boekjes afneemt, moet je voor de andere rollen (waar je dus geen boekje voor koopt) een uitgeversvergoeding betalen, zijnde 65% van de prijs van de resterende boekjes. De opvoerings- en auteursrechten moet je dan wel gewoon weer aanvragen en betalen bij Bredero of IBVA.

Indien je een stuk direct vanuit de vreemde taal naar het Limburgs vertaalt (bijvoorbeeld direct uit het Engels), dan lijkt het redelijk om geen vertaalrechten te hoeven voldoen. Zoek ook hierover contact met de uitgever en/of het auteursrechten bureau. Voor meer informatie google en zoek met trefwoorden als ‘reprorecht’, ‘intellectueel eigendom’, ‘auteursrechten’ etc.